Tìm Hiểu Bệnh

Chế Độ Ăn Uống Giúp Phục Hồi Sau Đột Quỵ (Tai Biến Mạch Máu Não)

Mục lục [Ẩn]

Ăn uống tốt sau đột quỵ là chìa khóa để phục hồi. Lựa chọn thực phẩm lành mạnh có thể giúp kiểm soát huyết áp, trọng lượng cơ thể, giảm nguy cơ đột quỵ tái phát của một người và có thể giúp đáp ứng nhu cầu điều trị đột quỵ và các hoạt động hàng ngày khác. Nhưng việc ăn uống có thể không đơn giản như trước khi bạn bị đột quỵ. Tổn thương não có thể khiến bạn khó cử động cơ, nhạy cảm hơn với cơn đau và ảnh hưởng đến sự thèm ăn và tâm trạng. Dưới đây là một số chia sẻ của Healthy Beauty về chế độ ăn uống giúp phục hồi sau đột quỵ (tai biến mạch máu não) giúp bạn trải qua giai đoạn này dễ dàng hơn

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là gì?

Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng và là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Bộ não kiểm soát chuyển động cơ thể, lưu trữ ký ức và là nguồn gốc của suy nghĩ, cảm xúc và ngôn ngữ của con người. Bộ não cũng kiểm soát nhiều chức năng của cơ thể như thở, tiêu hóa,... Để hoạt động tốt, não cần oxy. Các động mạch của bạn cung cấp máu giàu oxy đến tất cả các bộ phận của não. Nếu có điều gì đó xảy ra làm tắc nghẽn dòng chảy của máu, các tế bào não sẽ bắt đầu chết trong vòng vài phút, vì chúng không thể nhận được oxy. Điều này gây ra tai biến mạch máu não.

Tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ xảy ra khi việc cung cấp máu cho một phần não bị gián đoạn hoặc giảm, ngăn cản các mô não nhận được oxy và chất dinh dưỡng. Tế bào não bắt đầu chết trong vài phút. Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y tế khẩn cấp và cần được điều trị kịp thời. Can thiệp y tế sớm có thể làm giảm tổn thương não và các biến chứng khác. Điều trị nhanh chóng là rất quan trọng đối với đột quỵ

>>> Xem thêm: Đột Quỵ - Các Triệu Chứng, Nguyên Nhân Và Cách Phòng Tránh

Những vấn đề thường gặp sau tai biến mạch máu não ảnh hưởng đến chế độ ăn

Nếu đang hồi phục sau cơn đột quỵ, điều quan trọng là bạn cần phải ăn uống đầy đủ dưỡng chất để bồi bổ cơ thể. Ăn uống giúp cung cấp năng lượng cần thiết để duy trì hoạt động, thực hiện các liệu pháp phục hồi chức năng và quay trở lại các hoạt động hàng ngày. Đồng thời nó giúp bạn hạn chế nguy cơ tai biến mạch máu não tái phát.

Nhưng việc ăn uống có thể không đơn giản như trước khi bạn bị đột quỵ. Tổn thương não có thể khiến bạn khó cử động cơ, nhạy cảm hơn với cơn đau và ảnh hưởng đến sự thèm ăn và tâm trạng. Dưới đây là một số vấn đề thường gặp phải sau tai biến mạch máu não và cách để bạn giải quyết nó:

Khó nuốt

Sau đột quỵ bạn có thể bị nghẹn, ho hoặc nôn khan trong khi ăn hoặc chảy nước mũi khi cố gắng nuốt và thường được cải thiện dần theo thời gian. Trước lúc đó bạn có thể:

Các món thức ăn mềm như ngũ cốc nấu chín, khoai tây nghiền, súp, pho mát đều dễ ăn hơn. Nếu bạn muốn thử những thức ăn dai hơn, hãy cắt chúng thành từng miếng nhỏ hoặc cho vào máy xay sinh tố.
Tập các bài tập để tăng cường cơ lưỡi, môi, cổ họng và miệng, giúp bạn dễ nuốt hơn. Nếu điều đó không được cải thiện, bác sĩ trị liệu có thể đề nghị kích thích điện thần kinh cơ nhằm tăng cường cơ nuốt. Hoặc phải sử dụng thuốc kê đơn như thuốc giãn cơ, có thể làm mở cổ họng và giúp bạn nuốt dễ dàng hơn.

Khó cử động cơ

Đột quỵ có thể làm cho các cơ ở cánh tay hoặc bàn tay của bạn yếu hơn, điều này khiến bạn khó sử dụng nĩa, dao và thìa vì thế nên bạn cần

Chọn dụng cụ ăn có tay cầm lớn hơn và dày hơn, dễ cầm hơn. Bạn có thể chuyển sang các loại dao có lưỡi cong cho phép bạn cắt thực phẩm bằng một tay .

Có thể đặt một miếng đệm cao su dưới đĩa hoặc bát để giữ cho nó không bị trượt.

Ăn không ngon miệng

Bạn có thể không cảm thấy đói, không muốn ăn như trước đột quỵ, nó có thể đã làm hỏng phần não kiểm soát các giác quan của bạn, điều này có thể ảnh hưởng đến vị giác hoặc khứu giác của bạn. Để tăng cảm giác thèm ăn, hãy:

Chọn thực phẩm có hương vị mạnh, ít chất béo bão hòa và muối, như trái cây họ cam quýt, thảo mộc và gia vị nhẹ.
Chọn các loại thực phẩm nhiều màu sắc như cá hồi, cà rốt và rau xanh đậm để trông ngon miệng hơn. Những thực phẩm này cũng chứa đầy các chất dinh dưỡng tốt cho tim mạch, giúp giảm nguy cơ tai biến mạch máu não tái phát.
Nếu bạn thực sự không đói, hãy thử bổ sung chất lỏng để cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Tập thể dục nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi bộ, để tăng cảm giác thèm ăn.
Chú ý đến sức khỏe tinh thần vì trầm cảm rất dễ gặp sau đột quỵ, khiến bạn cảm thấy buồn và lo lắng, làm mất cảm giác thèm ăn và khó ngủ. Hãy gặp chuyên gia sức khoẻ để được tư vấn liệu pháp điều trị.

Những thực phẩm giúp phục hồi sau đột quỵ - tai biến mạch máu não

Andrew M. Freeman, MD , giám đốc phòng ngừa tim mạch và sức khỏe tại National Do Thái Health ở Denver và là đồng chủ tịch của Nhóm Dinh dưỡng và Lối sống của Đại học Tim mạch Hoa Kỳ đều khuyến cáo mọi người nên tuân theo các quy tắc cơ bản của Phương pháp ăn uống Địa Trung Hải và Phương pháp ăn kiêng DASH cho bệnh nhân tăng huyết áp (DASH) nhằm đảm bảo sức khỏe tổng thể tốt nhất và giảm nguy cơ bị đột quỵtái phát.

Phương pháp ăn uống Địa Trung Hải

Chế độ ăn Địa Trung Hải dựa trên các loại thực phẩm truyền thống mà mọi người thường ăn ở các nước giáp biển Địa Trung Hải, bao gồm Pháp, Tây Ban Nha, Hy Lạp và Ý.

Mặc dù không có quy tắc hoặc quy định nghiêm ngặt cho chế độ ăn kiêng, nhưng nó thường khuyến khích trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch, hạt và chất béo có lợi cho tim mạch. Nên hạn chế thực phẩm đã qua chế biến, thêm đường và ngũ cốc tinh chế.

Nên ăn: rau, trái cây , quả hạch, hạt, các loại đậu, khoai tây, ngũ cốc nguyên hạt, thảo mộc, gia vị, cá, hải sản và dầu ô liu nguyên chất
Ăn thường xuyên: thịt gia cầm, trứng, pho mát và sữa chua
Ít ăn: thịt đỏ , đồ uống có đường, đường bổ sung , thịt chế biến sẵn, ngũ cốc tinh chế, dầu tinh luyện và các loại thực phẩm chế biến cao khác

Nhiều nghiên cứu hiện đã chỉ ra rằng chế độ ăn Địa Trung Hải có thể thúc đẩy giảm cân và giúp ngăn ngừa các cơn đau tim, đột quỵ, tiểu đường loại 2 và tử vong sớm.

Vì lý do này, chế độ ăn Địa Trung Hải thường được khuyến khích cho những người muốn cải thiện sức khỏe của họ và bảo vệ chống lại bệnh mãn tính.

Phương pháp ăn kiêng DASH cho bệnh nhân tăng huyết áp

Chế độ ăn kiêng DASH là một kế hoạch ăn uống lành mạnh được thiết kế để giúp điều trị hoặc ngăn ngừa huyết áp cao (tăng huyết áp). Chế độ ăn kiêng DASH bao gồm các loại thực phẩm giàu kali, canxi và magiê. Những chất dinh dưỡng này giúp kiểm soát huyết áp. Chế độ ăn DASH chế độ có nhiều rau, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm sữa không béo hoặc ít béo, cá, thịt gia cầm, đậu và các loại hạt. Và hạn chế các loại thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa.

Khi tuân theo DASH, điều quan trọng là phải chọn các loại thực phẩm:

Giàu kali, canxi, magiê, chất xơ và protein
Ít chất béo bão hòa
Ít natri

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn kiêng DASH có thể làm giảm huyết áp trong vòng hai tuần. Chế độ ăn này cũng có thể làm giảm mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL hoặc cholesterol "xấu") trong máu. Huyết áp cao và mức cholesterol LDL cao là hai yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim và đột quỵ.

Dưới đây, Healthy Beauty liệt kê những loại thực phẩm bạn nên và không nên bổ sung:

Bổ sung nhiều thực vật đặc biệt là rau xanh

Nên bổ sung thực phẩm toàn phần là những thực phẩm càng gần với trạng thái tự nhiên càng tốt như các loại trái cây, rau cải xoăn, rau bina, bông cải xanh đều là những ví dụ điển hình về thực phẩm toàn phần.

Tiến sĩ Freeman cho rằng: “Nếu bạn định ăn salad với thịt xông khói và pho mát xanh, điều đó sẽ làm giảm đi lợi ích sức khỏe của chúng. Thay vào đó, hãy thử thêm giấm vào món salad như balsamic và cân nhắc thêm các loại hạt để giữ cho bữa ăn có rau xanh tốt cho sức khỏe.”

Tránh thực phẩm chế biến sẵn, muối và đường

Thực phẩm chế biến sẵn hoàn toàn ngược lại với thực phẩm toàn phần. Những thực phẩm này thường được đóng gói sẵn và bao gồm các lựa chọn như ngũ cốc, mì gói, bánh quy đường, một số loại bánh mì, khoai tây chiên và các loại thịt chế biến sẵn như xúc xíchvà thịt xông khói.

Thực phẩm chế biến thường chứa nhiều đường và muối, có thể góp phần tích tụ mảng bám gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Hạn chế ăn thực phẩm nhiều đường hoá học như món tráng miệng và bánh ngọt, và thay thế nước ngọt, nước trái cây đóng chai, soda, nước tăng lực bằng nước lọc.

Một yếu tố nguy cơ khác của đột quỵ là huyết áp cao và muối có liên quan trực tiếp đến huyết áp cao, theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến cáo nên tiêu thụ không quá 2.3 mg natri mỗi ngày. Nếu bạn ăn nhiều thực phẩm đóng gói sẵn hoặc thịt chế biến sẵn lượng muối nạp vào sẽ tăng lên nhanh chóng.

Ăn nhiều đậu

Các loại đậu như đậu lăng và đậu Hà Lan - là những món đặc trưng của cả chế độ ăn kiêng DASH và Địa Trung Hải. Cả hai loại đậu này đều là nguồn cung cấp protein, vitamin và khoáng chất tuyệt vời và ít chất béo. Các loại đậu hầu hết ít chất béo và nhiều folate, kali, sắt và magiê . Chúng cũng không chứa cholesterol và giàu chất xơ.

Ăn cá và thịt gia cầm thay vì thịt đỏ

Các nghiên cứu cho thấy rằng ăn một chế độ ăn dựa trên thực vật hoặc một chế độ ăn bao gồm cá nhưng không có thịt sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ của một người. Trong một nghiên cứu, được công bố vào tháng 9 năm 2019 trên Tạp chí Y khoa Anh , các nhà nghiên cứu đã đánh giá gần 50.000 người ở Vương quốc Anh. Họ phát hiện ra rằng những người ăn chay và những người ăn cá nhưng không ăn thịt có nguy cơ mắc bệnh thiếu máu cục bộ cơ tim thấp hơn 13% so với những người ăn thịt.

Cá chứa cái gọi là chất béo lành mạnh - chất béo không bão hòa bao gồm chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa, cả hai đều được công nhận là tốt cho tim mạch.

Tránh chất béo bão hòa và ăn nhẹ với hạt và quả hạch

Chất béo bão hòa làm tăng cholesterol, làm tăng nguy cơ đột quỵ. Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ khuyến nghị không nên nạp quá 10% lượng calo hàng ngày từ chất béo bão hòa. Dựa trên chế độ ăn tiêu chuẩn 2.000 calo, con số này tương đương với 16 đến 20g chất béo bão hòa, ví dụ như một lát thịt xông khói chứa khoảng 9g chất béo bão hòa, vì vậy chỉ cần hai miếng thịt xông khói có thể đẩy bạn vượt quá giới hạn lành mạnh hàng ngày.

Sau đột quỵ bệnh nhân sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn để duy trì cuộc sống bình thường như trước. Vì thế, hãy tham khảo bác sĩ hoặc người có chuyên môn để có thể xử lý những vấn đề này hiệu quả nhất nhé.