Tìm Hiểu Bệnh

Đột Quỵ - Các Triệu Chứng, Nguyên Nhân Và Cách Phòng Tránh

Mục lục [Ẩn]

Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng và là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Vậy đột quỵ là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng tránh ra sao? Cùng Healthy Beauty tìm hiểu qua bài viết bên dưới

Đột quỵ là gì?

Bộ não kiểm soát chuyển động cơ thể, lưu trữ ký ức và là nguồn gốc của suy nghĩ, cảm xúc và ngôn ngữ của con người. Bộ não cũng kiểm soát nhiều chức năng của cơ thể như thở, tiêu hóa,... Để hoạt động tốt, não cần oxy. Các động mạch của bạn cung cấp máu giàu oxy đến tất cả các bộ phận của não. Nếu có điều gì đó xảy ra làm tắc nghẽn dòng chảy của máu, các tế bào não sẽ bắt đầu chết trong vòng vài phút, vì chúng không thể nhận được oxy. Điều này gây ra đột quỵ.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi việc cung cấp máu cho một phần não bị gián đoạn hoặc giảm, ngăn cản các mô não nhận được oxy và chất dinh dưỡng. Tế bào não bắt đầu chết trong vài phút. Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y tế khẩn cấp và cần được điều trị kịp thời. Can thiệp y tế sớm có thể làm giảm tổn thương não và các biến chứng khác. Điều trị nhanh chóng là rất quan trọng đối với đột quỵ

Triệu chứng của đột quỵ

Dưới đây là những dấu hiệu giúp bạn phát hiện sớm chứng đột quỵ ở bản thân và những người xung quanh để có thể cấp cứu kịp thời. Đối với đột quỵ, việc phát hiện sớm những dấu hiệu của chứng bệnh này là cực kỳ quan trọng để giảm thiểu những biến chứng nguy hiểm của bệnh, rút ngắn thời gian điều trị bệnh.

Đối với đột quỵ quan trọng nhất là F.A.S.T (NHANH)

F—Face: Khuôn mặt – khuôn mặt có thể bị xệ xuống một bên, miệng có thể không cười được hoặc mắt của có thể bị sụp xuống.

A—Arms: Cánh tay - người bị nghi ngờ đột quỵ có thể không nhấc được cả hai cánh tay lên và giữ chúng ở đó vì 1 cánh tay bị yếu hoặc tê.

S—Speech: Giọng nói - giọng nói của họ có thể bị nói ngọng hoặc ú ớ, hoặc người đó có thể hoàn toàn không nói chuyện được mặc dù có vẻ tỉnh táo; họ cũng có thể gặp khó khăn khi hiểu những gì bạn đang nói với họ.

T—Time: Ngay lập tức gọi 115 nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào trong số này.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng đột quỵ

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Hầu hết các cơn đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi cục máu đông hoặc các phần tử khác chặn các mạch máu đến não. Chất béo tích tụ được gọi là mảng bám cũng có thể gây tắc nghẽn bằng cách tích tụ trong các mạch máu.

Đột quỵ xuất huyết

Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một động mạch trong não bị rò rỉ máu hoặc bị vỡ. Máu bị rò rỉ gây áp lực quá lớn lên các tế bào não, làm tổn thương chúng. Các yếu tố liên quan đến đột quỵ xuất huyết bao gồm:

Huyết áp cao không kiểm soát được
Điều trị quá mức bằng thuốc làm loãng máu (thuốc chống đông máu)
Phình tại các điểm yếu trong thành mạch máu của bạn (chứng phình động mạch)
Chấn thương (chẳng hạn như tai nạn xe hơi)
Protein lắng đọng trong thành mạch máu dẫn đến suy yếu thành mạch (bệnh mạch máu não amyloid)
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ dẫn đến xuất huyết
Một nguyên nhân ít phổ biến hơn gây chảy máu trong não là do vỡ một đám rối bất thường của các mạch máu có thành mỏng (dị dạng động mạch).

Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)

Ngoài ra còn có một tình trạng liên quan đến đột quỵ được gọi là cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) , nơi việc cung cấp máu lên não tạm thời bị gián đoạn. Đây là một giai đoạn rối loạn chức năng thần kinh ngắn do thiếu máu võng mạc hoặc thiếu máu não cục bộ.

TIA đôi khi được gọi là "đột quỵ cảnh báo." Điều quan trọng bạn cần biết rằng:

TIA là một dấu hiệu cảnh báo về một cơn đột quỵ trong tương lai. TIA cũng là một trường hợp cấp cứu y tế, giống như một cơn đột quỵ thực sự.
Hơn một phần ba số người bị TIA và không được điều trị sẽ bị đột quỵ nặng trong vòng 1 năm. Khoảng 10% đến 15% số người sẽ bị đột quỵ nặng trong vòng 3 tháng sau khi TIA.
Nhận biết và điều trị TIA có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ.

Nhiều yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ

Các yếu tố nguy cơ về lối sống

Thừa cân hoặc béo phì
Không hoạt động thể chất
Uống rượu
Sử dụng ma túy bất hợp pháp như cocaine và methamphetamine

Các yếu tố nguy cơ y tế

Huyết áp cao
Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc thụ động
Cholesterol cao
Bệnh tiểu đường
Khó thở khi ngủ
Bệnh tim mạch, bao gồm suy tim, dị tật tim, nhiễm trùng tim hoặc nhịp tim không đều, chẳng hạn như rung nhĩ
Tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị đột quỵ, đau tim hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua
Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy nhiễm COVID-19 có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ, nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm.

Các yếu tố khác có liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao hơn bao gồm:

Tuổi tác: Những người từ 55 tuổi trở lên có nguy cơ đột quỵ cao hơn những người trẻ tuổi.
Chủng tộc hoặc sắc tộc: Người Mỹ gốc Phi và người Tây Ban Nha có nguy cơ đột quỵ cao hơn những người thuộc các chủng tộc hoặc sắc tộc khác.
Giới tính: Nam giới có nguy cơ đột quỵ cao hơn phụ nữ. Nhưng phụ nữ có nhiều khả năng chết vì đột quỵ hơn nam giới.
Nội tiết tố: Sử dụng thuốc tránh thai hoặc liệu pháp hormone bao gồm estrogen làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Điều trị đột quỵ và phục hồi sau đột quỵ

Việc điều trị tùy thuộc vào loại đột quỵ mà bệnh nhân mắc phải, bao gồm phần não nào bị ảnh hưởng và nguyên nhân gây ra nó.
Đột quỵ thường được điều trị bằng thuốc bao gồm các loại thuốc để ngăn ngừa và làm tan cục máu đông, giảm huyết áp và giảm mức cholesterol.
Trong một số trường hợp, các thủ thuật là cần thiết để loại bỏ các cục máu đông, điều trị sưng não và giảm nguy cơ chảy máu thêm nếu đây là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ

Những người sống sót sau cơn đột quỵ thường để lại các vấn đề lâu dài do chấn thương não. Đột quỵ đôi khi có thể gây ra tàn tật tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào thời gian não thiếu máu và bộ phận nào bị ảnh hưởng. Các biến chứng có thể bao gồm:

Tê liệt hoặc mất khả năng vận động của cơ: Bị liệt một bên cơ thể hoặc mất kiểm soát một số cơ, chẳng hạn như một bên mặt hoặc một bên cánh tay.
Khó nói hoặc nuốt: Đột quỵ có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát các cơ trong miệng và cổ họng, khiến bạn khó nói chuyện rõ ràng, nuốt hoặc ăn. Bạn cũng có thể gặp khó khăn với ngôn ngữ, bao gồm nói hoặc hiểu giọng nói, đọc hoặc viết.
Mất trí nhớ hoặc suy nghĩ khó khăn: Nhiều người đã bị đột quỵ bị mất trí nhớ. Những người khác có thể gặp khó khăn trong việc suy nghĩ, lập luận, đưa ra phán đoán và hiểu các khái niệm.
Các vấn đề về tình cảm: Những người đã từng bị đột quỵ có thể gặp khó khăn hơn trong việc kiểm soát cảm xúc của mình, hoặc họ có thể bị trầm cảm.
Đau đớn: Đau, tê hoặc các cảm giác bất thường khác có thể xảy ra ở các bộ phận của cơ thể bị ảnh hưởng bởi đột quỵ. Ví dụ, nếu một cơn đột quỵ khiến bạn mất cảm giác ở cánh tay trái, bạn có thể xuất hiện cảm giác ngứa ran khó chịu ở cánh tay đó.
Thay đổi về hành vi và khả năng tự chăm sóc: Những người đã từng bị đột quỵ có thể trở nên thu mình hơn. Họ có thể cần giúp đỡ trong sinh hoạt hằng ngày.

Cách biện pháp ngăn ngừa đột quỵ

Bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ bị đột quỵ bằng cách:

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh: ăn uống nhiều trái cây và rau quả, giảm lượng cholesterol và chất béo bão hòa trong chế độ ăn uống của bạn
Tập thể dục thường xuyên
Không hút thuốc
Kiểm soát huyết áp cao (tăng huyết áp)
Quản lý bệnh tiểu đường
Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)
Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân góp phần vào các yếu tố nguy cơ đột quỵ khác, chẳng hạn như huyết áp cao, bệnh tim mạch và tiểu đường.
Tuân theo các hướng dẫn được khuyến nghị về lượng rượu (không uống quá 14 đơn vị một tuần). Tại hoa kỳ, một đơn vị uống chuẩn khoảng 14gram nồng độ cồn, là lượng thường được tìm thấy trong 355ml bia thông thường, 150ml rượu thông thường, hoặc 45 ml rượu mạnh.
Tránh ma túy: Một số loại ma túy chẳng hạn như cocaine và methamphetamine, là những yếu tố nguy cơ gây TIA hoặc đột quỵ.

Nếu bạn có thuộc nhóm có nguy cơ đột quỵ cao, điều quan trọng là phải kiểm soát nó một cách hiệu quả. Ví dụ, dùng thuốc mà bạn đã được kê đơn để giảm huyết áp cao hoặc mức cholesterol. Nếu bạn đã từng bị đột quỵ hoặc TIA trong quá khứ, các biện pháp này đặc biệt quan trọng vì nguy cơ bị đột quỵ của bạn sẽ tăng lên rất nhiều.

Nếu bạn có câu hỏi hay bất kì thắc mắc nào liên quan đến sản phẩm hoặc các tình trạng sức khoẻ nói chung, hãy nhắn tin ngay cho các dược sĩ của Healthy Beauty nhé: m.me/healthybeautyduocpham