Tìm Hiểu Bệnh

Ngăn Ngừa Dị Tật Ống Thần Kinh Ở Thai Nhi

Mục lục [Ẩn]

Mỗi năm, cứ 1.000 trẻ sinh ra thì có một trẻ bị nứt đốt sống (meningomyelocele), một dị tật của xương (vertebrae) và da xung quanh cột sống có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng, các vấn đề về chức năng bàng quang và ruột, não úng thủy và liệt. Trong hầu hết các trường hợp, phẫu thuật chỉnh sửa khuyết tật ống thần kinh là cần thiết ngay sau khi sinh.(1)

Vậy dị tật ống thần kinh là gì? Có thể ngăn chặn được hay không? Bài viết dưới đây có thể trả lời cho bạn.

Dị tật ống thần kinh là gì?

Dị tật ống thần kinh là dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến não và tủy sống. Trong quá trình phát triển của thai nhi, ống thần kinh phát triển thành tủy sống, não và cột sống. Ống thần kinh này thường đóng lại trong tháng đầu tiên của thai kỳ. Dị tật ống thần kinh phát triển khi ống thần kinh không đóng lại hoàn toàn.(2)

Ống thần kinh được tạo ra bởi các quá trình định hình, uốn cong, hợp nhất tấm thần kinh và sự hợp nhất ở đường giữa lưng dần dần đóng kín ống thần kinh khi nó hình thành. Nếu quá trình đóng lại không được hoàn thành, biểu mô thần kinh vẫn tiếp xúc với môi trường và do đó có thể bị thoái hóa và thâm hụt tế bào thần kinh. Loại và mức độ nghiêm trọng của các Dị tật ống thần kinh hở này thay đổi theo mức độ của trục cơ thể bị ảnh hưởng. Do đó, việc không đóng được ở não và tủy sống tương lai dẫn đến chứng nứt đốt sống dị ứng não và hở. (3)

Nhiều bằng chứng chỉ ra có nhiều nguyên nhân khác nhau, cả do di truyền và môi trường. Ở người, có vẻ như hầu hết các dị tật ống thần kinh là do đa yếu tố. Sự đóng góp cộng thêm của một số yếu tố nguy cơ, mà mỗi yếu tố riêng lẻ không đủ để phá vỡ quá trình đóng ống thần kinh.

Các dạng dị tật ống thần kinh thường gặp

Nứt đốt sống (Spina Bifida): xảy ra khi các đốt sống (xương) ở cột sống không hình thành chính xác. Cột sống không đóng hoàn toàn xung quanh tủy sống. Nứt đốt sống có một số loại. Mỗi loại có thể ảnh hưởng đến con bạn theo một cách khác nhau. Nứt đốt sống có thể mở hoặc đóng. Mở có nghĩa là các dây thần kinh tủy sống có thể lộ ra ngoài hoặc hình thành bên ngoài đốt sống hoặc da.

Thiếu não (Anencephaly): xảy ra khi các bộ phận chính của não, hộp sọ và da đầu bị thiếu. Thai nhi mắc chứng này thường không sống được quá lâu sau khi sinh.

Dị tật ống thần kinh

Thoát vị não (Encephalocele): xảy ra khi mô não bị đẩy nhô ra kẽ hở hộp sọ hoặc lệch qua một bên. Thường da đầu bao phủ khu vực.

Hội chứng tủy sống bám thấp (Tethered Spinal Cord Syndrome): xảy ra khi tủy sống gắn liền với mô xung quanh một cách bất thường. Nếu không phát hiện được tủy ở cột sống bị thắt, có thể dẫn đến chấn thương đột ngột, thảm khốc trong thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên, chẳng hạn như tê liệt hoặc mất khả năng vận động thân dưới. Hội chứng này có thể được chẩn đoán thông qua việc phát hiện một số bất thường trên da dọc theo đường giữa của lưng.

Điều gì gây ra hoặc làm tăng nguy cơ bị dị tật ống thần kinh?

Nguyên nhân của dị tật ống thần kinh vẫn chưa được biết rõ. Nguy cơ sinh con bị khuyết tật ống thần kinh của bạn cao hơn nếu bạn cũng bị dị tật ống thần kinh. Và những điều sau đây cũng có thể làm tăng nguy cơ của bạn:

Một lần mang thai trong quá khứ với một đứa trẻ bị khuyết tật ống thần kinh.
Tiền sử gia đình bị khuyết tật ống thần kinh.
Sử dụng thuốc chống động kinh trước và trong khi mang thai.
Béo phì hoặc tiểu đường.
Ăn hoặc cung cấp ít Sắt - Acid Folic – Vitamin B9 trước khi mang thai.

Các khuyết tật ống thần kinh được chẩn đoán như thế nào?

Các xét nghiệm sàng lọc có thể cho thấy tăng nguy cơ bị khuyết tật ống thần kinh. Các xét nghiệm di truyền không phải lúc nào cũng chính xác hoặc đầy đủ. Em bé của bạn có thể được sinh ra với rối loạn ống thần kinh hoặc rối loạn di truyền khác ngay cả sau khi xét nghiệm âm tính. Nếu các xét nghiệm sàng lọc cho thấy nguy cơ gia tăng, bạn có thể cần thêm các xét nghiệm:

Lấy mẫu nhung mao màng đệm được thực hiện trong tam cá nguyệt đầu tiên (9 đến 11 tuần). Một mẫu tế bào từ nhau thai được lấy để kiểm tra nhiễm sắc thể.
Chọc ối được thực hiện trong tam cá nguyệt thứ hai (16 đến 18 tuần). Một mẫu chất lỏng bao quanh em bé được lấy để kiểm tra các nhiễm sắc thể.
Siêu âm chi tiết có thể được thực hiện về cột sống và hộp sọ của em bé.
Siêu âm, chụp CT hoặc MRI có thể được thực hiện để chẩn đoán tật nứt đốt sống sau khi sinh hoặc hội chứng tủy sống bám thấp.

Dị tật ống thần kinh được điều trị như thế nào?

Có thể không cần điều trị đối với trường hợp nứt đốt sống nhẹ.
Phương pháp điều trị lý tưởng liên quan đến nhiều chuyên khoa trong việc xem xét các trường hợp trẻ em bị dị tật ống thần kinh, bao gồm bác sĩ phẫu thuật thần kinh nhi khoa, bác sĩ thần kinh nhi khoa và bác sĩ tiết niệu nhi khoa, trong số những người khác.
Phẫu thuật có thể được thực hiện để đóng hoặc đặt tủy sống trở lại đốt sống. Nếu tủy sống của trẻ tiếp xúc với da, phẫu thuật sửa chữa sớm là điều cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng và thiếu hụt thần kinh.
Phẫu thuật có thể được thực hiện trong khi mang thai hoặc sau khi sinh.
Trong trường hợp mắc hội chứng tủy sống bám thấp, Bác sĩ giải phẫu Thần kinh Nhi khoa sẽ tiến hành phẫu thuật để giải phóng cột sống. Nếu có các vùng mỡ đan xen trong các dây thần kinh, Bác sĩ cũng sẽ loại bỏ chúng trong quá trình phẫu thuật.

Dị tật ống thần kinh

Sau khi phẫu thuật, sẽ cần được chăm sóc lâu dài để điều trị các tình trạng hoặc khuyết tật do tật nứt đốt sống gây ra. Bên cạnh đó, Bác sĩ giải phẫu Thần kinh Nhi khoa của bé sẽ lên lịch các cuộc hẹn tái khám để đảm bảo rằng con bạn đang hồi phục và việc gặp các bác sĩ chuyên khoa khác là rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của con bạn.

Ngăn ngừa dị tật ống thần kinh bằng cách nào?

Nói chuyện với Người có chuyên môn, chịu trách nhiệm chăm sóc sức khỏe của bạn nếu bạn là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và bạn muốn có con. Người có chuyên môn có thể giúp bạn những việc sau:

Bổ sung lượng Acid Folic phù hợp mỗi ngày

Điều quan trọng là phải bắt đầu trước khi bạn mang thai. Dị tật ống thần kinh phát triển trong tháng đầu tiên của thai kỳ, có thể trước khi bạn biết mình mang thai. Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai hoặc đang mang thai, hãy bổ sung 400 đến 1000 microgam (mcg) mỗi ngày (theo Quy định của Bộ Y tế Việt Nam).

Hầu hết phụ nữ không nhận đủ axit folic chỉ từ thực phẩm. Bạn sẽ cần phải bổ sung Acid Folic để đảm bảo rằng bạn có đủ mỗi ngày. Bạn nên bắt đầu dùng thực phẩm chức năng trước khi mang thai ít nhất 1 tháng. Tiếp tục dùng thuốc trong 3 tháng đầu của thai kỳ hoặc theo chỉ dẫn.
Bạn có thể cần đến 4.000 mcg mỗi ngày. Hàm lượng này là cần thiết nếu bạn từng sinh con bị khuyết tật ống thần kinh hoặc có tiền sử người thân bị trường hợp này. Những phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nên bắt đầu bổ sung Acid Folic 1 tháng trước khi bạn mang thai. Tiếp tục dùng chúng trong 3 tháng đầu của thai kỳ hoặc theo chỉ dẫn. (4)

Quản lý các yếu tố nguy cơ có thể gây ra khuyết tật ống thần kinh

Người có chuyên môn, chịu trách nhiệm chăm sóc sức khỏe của bạn có thể giúp bạn kiểm soát các tình trạng sức khỏe như bệnh tiểu đường hoặc động kinh. Người đó có thể thực hiện bất kỳ thay đổi cần thiết nào đối với các loại thuốc có thể gây ra khuyết tật ống thần kinh. Ví dụ: tạo một mức cân nặng hợp lý cho bạn, hoặc giúp bạn lập một kế hoạch giảm cân an toàn, nếu cần. Tốt nhất là bạn nên đạt và duy trì cân nặng hợp lý trước khi mang thai. Bác sĩ sẽ cho bạn biết bạn cần tăng bao nhiêu cân khi mang thai.

Thực phẩm nào là nguồn cung cấp Acid Folic tốt?

Sắt - Acid Folic là Vitamin B9. Người có chuyên môn, chịu trách nhiệm chăm sóc sức khỏe của bạn có thể khuyến nghị bạn ăn uống những thực phẩm giàu Sắt – Acid Folic – Vitamin B9. Các loại thực phẩm sau đây là nguồn cung cấp Acid Folic dồi dào:

Bột và bánh mì
Ngũ cốc ăn sáng
Mì ống
Bánh ngô, khoai tây chiên tortilla, vỏ bánh taco và tamales
Gạo trắng
Đậu
Lá rau xanh
Nước cam
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa hàm lượng Acid Folic

Dị tật ống thần kinh

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe nào tốt cho Bà Bầu

Với yêu cầu bổ sung hàm lượng Sắt – Acid Folic – Vitamin B9 hằng ngày cao, lại dễ bị táo bón do quá trình mang thai nên Healthy Beauty đã mắt sản phẩm HB Prenatal Support chứa 800mcg Acid Folic và 28mg Sắt (Iron - Ferrous Fumarate) trong viên nang mềm, được sản xuất tại Công ty Dược phẩm thuộc Top 3 tại Mỹ, có phòng thí nghiệm được UL Company phê chuẩn, đạt tiêu chuẩn sản xuất cGMP và sản phẩm được cấp giấy chứng nhận bán tự do của cục FDA Hoa Kỳ. Bổ sung ít nhất một viên mỗi ngày, hỗ trợ thai nhi phát triển toàn diện, sinh ra thuận lợi và an toàn.

HB Prenatal Support