Tìm Hiểu Bệnh

Rối Loạn Tiền Đình, Triệu Chứng, Nguyên Nhân và Cách Điều Trị

Mục lục [Ẩn]

Hiện nay rối loạn tiền đình là bệnh lý không còn xa lạ với nhiều người và bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mà còn tác động đến tâm lý, tinh thần cuộc sống của người bệnh. Vậy rối loạn tiền đình là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị bệnh lý này ra sao? Hãy cùng Healthy Beauty tìm hiểu qua bài viết bên dưới.

Rối loạn tiền đình là gì?

Hệ thống tiền đình bao gồm các bộ phận của tai trong và não bộ xử lý thông tin cảm giác liên quan đến việc kiểm soát cân bằng và chuyển động mắt. Nếu bệnh tật hoặc chấn thương làm hỏng các khu vực xử lý này, có thể dẫn đến rối loạn tiền đình.

Rối loạn tiền đình được phân biệt bởi nguyên nhân ngoại vi và trung ương. Các triệu chứng rối loạn của hai nguyên nhân này có thể trùng nhau nên khi khám sức khỏe toàn diện thường mới phân biệt được hai triệu chứng này. Rối loạn tiền đình thường biểu hiện cấp tính. Rối loạn tiền đình cũng có thể do di truyền, tác động từ bên ngoài hoặc không rõ lý do.

Dịch tễ học

Rối loạn tiền đình thường có biểu hiện chóng mặt. Chóng mặt rất phổ biến ở bệnh nhân từ 40 tuổi trở lên, dẫn đến 10 triệu lượt cần hỗ trợ cấp cứu và 25% lượt đến khoa cấp cứu. Rối loạn chức năng tiền đình có mối liên quan với đột quỵ và các bệnh hạ men gan, 25% bệnh nhân bị rối loạn tiền đình đã từng bị đột quỵ.

Bệnh nhân bị rối loạn chức năng tiền đình có nguy cơ té ngã cao hơn do chóng mặt và mất cân bằng dáng đi. Té ngã là một nguyên nhân gây thương tích ở bệnh nhân 70 tuổi trở lên. Tỷ lệ rối loạn chức năng tiền đình mỗi năm là 4,9%, trong khi tỷ lệ hiện mắc suốt đời là 7,4%. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh rối loạn tiền đình bao gồm giới tính nữ, trình độ học vấn thấp, tuổi trên 40, bệnh tim mạch và trầm cảm.

Thoái hóa tiền đình liên quan đến tuổi tác

Duy trì sự cân bằng là một quá trình phức tạp liên quan đến việc não bộ xử lý nhanh chóng đầu vào từ hệ thống tiền đình nằm ở tai trong, hệ thống cảm thụ và thị lực, cùng với sự phối hợp cơ xương. Trong khi nguyên nhân gây chóng mặt ở người lớn tuổi do nhiều yếu tố và thoái hóa tiền đình là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Một chức năng quan trọng của hệ thống cân bằng là phản xạ tiền đình-mắt. Khi đầu di chuyển theo một hướng nhất định, mắt di chuyển bằng nhau nhưng theo hướng ngược lại để duy trì ánh nhìn vào một vật. Bảo dưỡng mắt rất quan trọng trong quá trình làm chậm tầm nhìn mờ khi chuyển động (được gọi là "trượt võng mạc"). Giảm chức năng phản xạ tiền đình-mắt cũng xảy ra khi lão hóa do giảm các thụ thể tế bào tóc và tế bào thần kinh trong các cơ quan cuối tiền đình.

Triệu chứng rối loạn tiền đình thường gặp

Các triệu chứng của rối loạn thăng bằng tiền đình bao gồm:

Chóng mặt
Cảm thấy mất cân bằng
Cảm giác như đang trôi nổi hoặc đang quay cuồng.
Nhìn mờ
Rung giật nhãn cầu
Lảo đảo
Ngã hoặc vấp ngã

Các triệu chứng ít phổ biến hơn bao gồm:

Buồn nôn
Tiêu chảy
Nôn mửa
Lo âu
Nỗi sợ
Những thay đổi trong nhịp tim

Các chứng rối loạn tiền đình phổ biến

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây chóng mặt thường xuyên, với tỷ lệ ngày càng cao ở người lớn tuổi do những thay đổi thoái hóa ở tai trong. Ngoài tuổi tác, loãng xương cũng là yếu tố nguy cơ chóng mặt tư thế kịch phát lành tính.

Bệnh Meniere

Ảnh hưởng đến khoảng 17% người lớn tuổi từ 61-70 tuổi. Nguyên nhân chính xác của bệnh Meniere vẫn chưa được biết rõ, nó có thể liên quan đến một lượng bất thường dịch lỏng endolymphatic tai trong.

Mất thính giác thần kinh

Ngoài các bệnh lý tiền đình riêng biệt, chóng mặt hoặc chóng mặt từng đợt còn đi kèm với mất thính lực vừa hoặc nặng trong một số bệnh rối loạn ốc tai. Thông thường, những rối loạn này là do đột biến gen liên quan đến nang trứng và xương thái dương.

Hội chứng Usher

Hội chứng Usher là một nhóm các rối loạn lặn di truyền đa dạng dẫn đến mất khả năng nghe và nhìn kép cùng với rối loạn chức năng tiền đình. Về mặt lâm sàng, các hội chứng Usher được chia thành 3 nhóm (USH1, USH2, USH3) dựa trên biểu hiện lâm sàng.

Tiền đình hai bên

Giống như chóng mặt kịch phát lành tính, bệnh tiền đình hai bên được đặc trưng bởi cơn chóng mặt tái phát. Bệnh nhân cũng bị chứng đau nửa đầu, tuy nhiên các cơn đau này thường diễn ra ngắn hơn (từ vài giây đến vài phút).

Thất điều di truyền

Đây là chứng rối loạn vận động do di truyền là một nhóm đa dạng các rối loạn thần kinh di truyền liên quan đến chức năng của tiểu não, thân não và các đường truyền hướng tâm hoặc hướng ngoại liên quan. Tập hợp các rối loạn này có liên quan đến các cơn chóng mặt, một phần có thể là do các kết nối tiền đình trong tiểu não.

Viêm dây thần kinh

Viêm dây thần kinh tiền đình được đặc trưng bởi sự khởi phát đột ngột của buồn nôn, nôn và rung giật nhãn cầu quay ngang tự phát. Căn nguyên của bệnh là đa yếu tố như: quai bị, rubella, vi rút herpes simplex loại 1, vi rút cytomegalovirus và vi rút Epstein-Barr có thể có vai trò gây bệnh.

Tiền đình trung ương

Là cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua ở đốt sống ảnh hưởng đến dây thần kinh số VIII, đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính liên quan đến các vùng thần kinh tiền đình, tiểu não hoặc thân não, đột quỵ xuất huyết ảnh hưởng đến thân não và tiểu não. Căn nguyên khác là chấn thương sọ não ảnh hưởng đến tiểu não và thân não. Các triệu chứng của đột quỵ ảnh hưởng đến khu vực này có các triệu chứng tương tự như chóng mặt, rung giật nhãn cầu, buồn nôn và nôn và dáng đi.

Ngoài ra, các loại thuốc như aminoglycoside có thể ảnh hưởng đến các vùng thần kinh tiền đình. Tiền sử và khám sức khỏe rất quan trọng trong việc xác định nguyên nhân của rối loạn chức năng tiền đình.

Phương pháp xác định bệnh

Các xét nghiệm sau đây rất quan trọng và phải do bác sĩ lâm sàng thực hiện.

Bài kiểm tra Rinne và Weber

Bài kiểm tra này được sử dụng để đánh giá thính giác dẫn truyền và thần kinh thanh sẽ dồn về phía tai bình thường. Khi bị suy giảm thính lực dẫn truyền, âm thanh rung động sẽ tập trung vào tai bị ảnh hưởng.

Các bài kiểm tra Rinne tìm kiếm chứng mất thính giác dẫn truyền. Nó phân biệt giữa dẫn truyền khí và mất dẫn truyền xương. Bình thường dẫn khí tốt hơn dẫn truyền qua xương, bệnh nhân nghe thấy âm thanh bên tai to hơn khi đặt trên xương chũm. Trong tình trạng thiếu hụt thần kinh cảm giác, cả chứng mất dẫn truyền khí và xương đều được chứng minh. Tuy nhiên, dẫn truyền khí vẫn tốt hơn dẫn truyền qua xương. Với tình trạng suy giảm thính lực dẫn truyền, âm thanh nghe được trên xương chũm tốt hơn so với tai. Xác định mất thính giác thần kinh giác quan một bên xác định tổn thương thành căn nguyên ngoại vi. Đo thính lực sẽ là bước tiếp theo để xác nhận điều này kèm đánh giá kênh thính giác hố trong và hố sau.

Nghiệm pháp Dix-Hallpike

Thay đổi vị trí để tạo ra chóng mặt và tạo ra rung giật nhãn cầu ở những bệnh nhân bị chóng mặt tư thế. Thử nghiệm này đạt hiệu quả tốt nhất ở những bệnh nhân không bị chóng mặt hoặc choáng váng khi nghỉ ngơi. Thử nghiệm này xác định chóng mặt tư thế kịch phát lành tính. Nó kiểm tra rối loạn chức năng ống sau ở tai dưới. Rung giật nhãn cầu và chóng mặt biến mất sau một thời gian chờ đợi và khi bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa. Rung giật nhãn cầu khởi phát chậm trong 30 giây, phản ứng thoáng qua và giảm dần khi lặp lại, và loại rung giật nhãn cầu được mô tả ở trên có ý nghĩa đối với chóng mặt kịch phát lành tính do tư thế. Độ nhạy để xác định tình trạng này nằm trong khoảng 88%.

Kiểm tra xung động đầu (HIT)

HIT dùng để phân biệt rối loạn chức năng tiền đình với chóng mặt không do tiền đình. Thử nghiệm này rất hữu ích ở những bệnh nhân có biểu hiện chóng mặt kéo dài và giúp phân biệt giữa các tổn thương ngoại vi và trung tâm. Bất thường với viêm dây thần kinh tiền đình và bình thường với nhồi máu tiểu não. Ngoại lệ, tồn tại với nhồi máu tại dây thần kinh sọ thứ tám hoặc tai trong.

Độ lệch xiên

Độ lệch xiên là một xét nghiệm khác giúp xác định các tổn thương trung tâm trong thân não. Sự sắp xếp theo chiều dọc của mắt bị lệch so với nhân của mắt. Một thấu kính màu đỏ được đặt trên một mắt, chiếu một điểm ánh sáng trắng vào bệnh nhân và yêu cầu bệnh nhân ghi lại vị trí tương đối của điểm màu đỏ với điểm sáng trắng. Bác sĩ lâm sàng di chuyển điểm ánh sáng trắng để xem sự phân tách thay đổi như thế nào khi nhìn nghiêng và nhìn dọc. Nếu nhìn không rõ, thì cần phải xem xét liệt dây thần kinh số IV.

Phản ứng nhìn nghiêng

Bệnh nhân bị lệch tam chứng, xoắn mắt với cực trên nghiêng về phía dưới, đầu nghiêng về phía mắt dưới. Nghiêng mắt có thể xảy ra với các tổn thương ngoại vi cấp tính hoặc tổn thương trung tâm liên quan đến đường tiền đình tiểu não hoặc thân não. Bên cạnh kiểm tra độ nghiêng và độ nghiêng của mắt, độ nghiêng của thị giác theo chiều dọc chủ quan, là một dấu hiệu nhạy cảm của sự mất cân bằng tiền đình tĩnh, được sử dụng để giúp phân biệt được thảo luận ở trên.

Điều trị phục hồi chức năng tiền đình

Phương pháp điều trị rối loạn tiền đình hiện nay bao gồm từ thay đổi lối sống cho đến can thiệp phẫu thuật. Điều trị ban đầu nhằm xác định và giảm thiểu các yếu tố khởi phát các triệu chứng tiền đình, những triệu chứng này có thể khác nhau ngay cả giữa các thành viên trong gia đình.

Điều trị dùng thuốc

Điều trị rối loạn tiền đình tùy theo căn nguyên. Xử trí triệu chứng là phương pháp chính cho hầu hết bệnh nhân. Bao gồm thuốc chống nôn (metoclopramide, ondansetron, prochlorperazine, promethazine), thuốc ức chế tiền đình (diphenhydramine, dimenhydrinate, meclizine), benzodiazepine (alprazolam, clonazepam, diazepam và lorazepam).

Hoặc tùy thuộc vào nguyên nhân, dùng thuốc kháng sinh hoặc điều trị kháng nấm. Thuốc này có thể điều trị nhiễm trùng tai gây rối loạn thăng bằng dẫn đến rối loạn tiền đình.

Thay đổi lối sống

Giảm bớt một số triệu chứng bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt. Bao gồm bỏ thuốc lá hoặc tránh nicotine.

Nghiệm pháp Epley

Phòng ngừa và điều trị chóng mặt tư thế kịch phát lành tính. Tác động giúp các hạt sỏi trong ống bán khuyên di chuyển về vị trí mà chúng không gây ra các triệu chứng.

Phẫu thuật

Khi thuốc và các liệu pháp khác không thể kiểm soát các triệu chứng trên, có thể cần phải phẫu thuật. Quy trình này phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản của rối loạn. Mục đích là ổn định và sửa chữa chức năng tai trong.

Phục hồi chức năng

Nếu phải vật lộn với chứng rối loạn thăng bằng tiền đình quá nhiều, chúng ta có thể cần đến liệu pháp phục hồi chức năng tiền đình hoặc phục hồi thăng bằng, giúp di chuyển an toàn khi thực hiện các sinh hoạt hàng ngày. Thực hiện các động tác do chuyên gia phục hồi chức năng hướng dẫn bao gồm:

Lên và xuống cầu thang.
Kỹ thuật lái xe.
Đi bộ và tập thể dục.
Giữ thăng bằng trong lúc tắm.
Thắt chặt tay vịn cầu thang.
Thay đổi giày hoặc quần áo, chẳng hạn như đi giày đế thấp.
Thay đổi thói quen hàng ngày, chẳng hạn như lập kế hoạch trong ngày để không phải hoạt động buổi tối nhiều.
Học cách sử dụng gậy hoặc khung tập đi.

Bổ sung tự nhiên giảm triệu chứng rối loạn tiền đình

HB GINKGO BILOBA 120mg hỗ trợ điều trị rối loạn tiền đình

Các chất bổ sung tự nhiên có thể là một lựa chọn tốt cho những bệnh nhân mắc một số chứng rối loạn tiền đình. Chúng thường dùng kết hợp với các loại thuốc khác, theo sự chấp thuận của chuyên gia y tế. Cũng có nghiên cứu cho thấy rằng một số chất bổ sung có thể có lợi trong việc giảm bớt các triệu chứng của bệnh rối loạn tiền đình.

Bạch quả rất hữu ích trong tăng cường chức năng nhận thức và cải thiện chứng mất trí nhớ. Một số bệnh nhân bị ù tai tiền đình cũng giảm bớt triệu chứng khi sử dụng thảo dược này. Hiện nay có nhiều chế phẩm với hoạt chất Ginkgo Biloba đa dạng trên thị trường, từ nguồn gốc đến xuất xứ. Vì vậy, lưu ý hãy lựa chọn sản phẩm có tiêu chuẩn hàm lượng hợp chất 24% Ginkgo Flavone Glycosides và 6% Terpene Lactones (tiêu chuẩn EGb761) đồng thời được chiết xuất từ lá cây bạch quả mới là tốt nhất. Hầu hết các nghiên cứu về Ginkgo sử dụng từ 120-240mg một ngày, hiệu quả cao đối với những bệnh nhân bị rối loạn tiền đình.

HB Ginkgo Biloba 120mg đạt tiêu chuẩn sản xuất cGMP, với hàm lượng chiết xuất chuẩn hoá EGb761 từ lá cây bạch quả, giúp tăng cường lưu thông máu đến các chi và tuần hoàn não, hỗ trợ giảm các triệu chứng chóng mặt, ù tai và các triệu chứng khác do rối loạn tiền đình.

>> Xem thêm thông tin sản phẩm HB Ginkgo Biloba 120 mg

Rối loạn tiền đình sử dụng HB GINKGO BILOBA 120mg