Thường Thức Y Khoa
Những Sự Thật Về Tàn Nhang Có Thể Bạn Chưa Biết
Mục lục [Ẩn]
Bạn luôn thắc mắc về những chấm nhỏ li ti màu nâu trên gương mặt và cơ thể của mình? Những đốm nhỏ trên da này gọi là tàn nhang, thường vô hại tuy nhiên nó lại khiến bạn rất tự ti về vẻ ngoài. Tại sao bạn bị tàn nhang? Nguyên nhân từ đâu gây ra tàn nhang? Và có phương pháp nào để điều trị tàn nhang không? Cùng Healthy Beauty tìm hiểu qua bài viết bên dưới.
Tàn nhang là gì?
Tàn nhang là những đốm nhỏ màu nâu trên da, thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Nó được hình thành do cơ thể phản ứng lại ánh nắng mặt trời bằng cách sản xuất quá nhiều hắc sắc tố (melanin). Nói cách khác, tàn nhang xuất phát từ sự kích thích bức xạ tia cực tím (UV) nhưng nó phụ thuộc vào loại và số lượng mức độ melanin trong da của bạn.
Có hai loại tàn nhang: tàn nhang (Ephelides) và đồi mồi(Solar lentigines).
Tàn nhang (Ephelides):
Những tàn nhang này hình thành do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và cháy nắng, nó có thể xuất hiện ở bất kỳ ai nếu như không bảo vệ làn da khỏi tia UV. Đặc biệt ephelides thường xuất hiện trên khuôn mặt, mu bàn tay và nửa trên cơ thể của bạn. Loại này có xu hướng phổ biến nhất ở những người có tông màu da và màu tóc sáng hơn như người gốc da trắng và Châu Á dễ bị ephelides hơn.
Đồi mồi (Solar lentigines):
Những đốm nâu do ánh nắng mặt trời gây ra, thường xuất hiện dưới dạng một mảng da sẫm màu. Chúng thường xuất hiện trên các vùng cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhiều lần - như mặt, vai, lưng, ngực, bàn tay và cẳng chân. Đồi mồi phổ biến nhất ở những người trên 40 tuổi, tuy nhiên vẫn có thể xuất hiện sớm hơn tùy thuộc vào mức độ tiếp xúc với tia cực tím. Các đốm đồi mồi không phải là một phản ứng rám nắng như tàn nhang mà nó là một bệnh mãn tính thể hiện tác hại của ánh nắng mặt trời tiếp xúc với da được quan sát qua kính hiển vi.
Sự khác biệt giữa Ephelides và Solar lentigines:
Tàn nhang (Ephelides) | Đồi mồi (Solar lentigines) | |
Nguồn gốc | Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và cấu tạo gen | Kết quả chủ yếu của việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời |
Thời gian | Có thể nhìn thấy lần đầu lúc 2 đến 3 tuổi sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và mờ dần theo tuổi tác | Tích lũy theo tuổi tác, đặc biệt là sau 40 tuổi, khó có thể phai mờ |
Các khu vực bị ảnh hưởng | Thường ở trên cánh tay, ngực, mặt và cổ | Có thể ở bất cứ nơi nào trên cơ thể bạn bị nắng, bao gồm các vùng như lưng, ngực, mặt, cẳng tay, bàn tay và ống chân |
Tác động của ánh nắng | Có thể biến mất khi bạn già đi, phai nhạt trong mùa đông | Không mờ dần hoặc biến mất theo thời gian |
Kích thước | Thường khoảng 1-2 mm hoặc lớn hơn | 2 mm hoặc lớn hơn |
Viền (rìa tổn thương da) | Có đường viền bất thường không được xác định rõ ràng | Có đường viền rõ ràng |
Màu sắc | Có thể có màu đỏ, nâu đậm hoặc nâu nhạt | Có thể từ màu vàng nhạt đến màu nâu sẫm |
Nguyên nhân gây ra tàn nhang
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và các yếu tố di truyền khiến một số người có nhiều khả năng bị tàn nhang hơn.
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
Các tế bào da của chúng ta phải sản xuất thêm melanin để bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Đây là lý do tại sao tàn nhang có xu hướng xuất hiện sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tàn nhang có thể xuất hiện trên một vùng da rộng và có thể xuất hiện trở lại hoặc sẫm màu hơn trong những tháng mùa hè. Tàn nhang thường mờ dần hoặc biến mất trong những tháng mùa đông, khi các tế bào da mới thay thế các tế bào cũ. Tàn nhang phát triển trên các khu vực thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, chẳng hạn như: đối mặt cánh tay cổ mặt sau ngực
Yếu tố di truyền
Di truyền cũng đóng một vai trò hàng đầu trong việc ai có nhiều khả năng bị tàn nhang hơn dựa trên loại sắc tố melanin mà cơ thể họ tạo ra.
Trong một nghiên cứu trong số 523 phụ nữ Pháp trung niên, có hai yếu tố dự đoán sự hiện diện của tàn nhang: thường xuyên bị cháy nắng và một gen được gọi là MC1R. Nhưng gen MC1R không ảnh hưởng đến tất cả các cá thể theo cùng một cách. Cơ thể có thể sản xuất hai loại melanin được gọi là pheomelanin và eumelanin. Eumelanin bảo vệ da khỏi tia UV, nhưng pheomelanin thì không.
- Những người có tóc, mắt và da sẫm màu thường sản xuất chủ yếu là eumelanin và ít có khả năng bị tàn nhang.
- Những người có mái tóc đỏ, vàng hoặc nâu nhạt, da và mắt sáng màu thường sản xuất chủ yếu pheomelanin và có nhiều khả năng bị tàn nhang.
Đối với các nốt đồi mồi, nghiên cứu của Pháp cũng cho thấy một số yếu tố khác nhau làm tăng khả năng xuất hiện chúng, bao gồm:
- Da ngăm đen
- Tiền sử tàn nhang
- Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời
- Sử dụng các liệu pháp hormon, chẳng hạn như sử dụng viên thuốc tránh thai
Cách ngăn ngừa tàn nhang xuất hiện
Bạn có thể tránh bị tàn nhang nhiều hơn bằng cách bảo vệ mình khỏi ánh nắng mặt trời. Một số cách tốt nhất là:
- Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyên rằng nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30. Chờ 15 phút trước khi ra ngoài trời để được bảo vệ toàn diện. Làm điều này hàng ngày, ngay cả trong mùa đông, hoặc trời không nắng để ngăn ngừa tàn nhang xuất hiện hoặc tránh nặng hơn. Và theo Dee Anna Glaser, chủ nhiệm khoa da liễu tại Đại học St. Louis nói rằng: “Nếu như do gen di truyền của bạn có thể làm bạn dễ bị tàn nhang hơn người khác thì sử dụng kem chống nắng sẽ giúp bạn hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và có thể sẽ không bị tàn nhang.”
- Che chắn bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời như: mũ, áo khoác, váy chống nắng, khẩu trang.
- Không để bị cháy nắng.
- Nên ở trong bóng râm, đặc biệt là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều
- Kiểm tra làn da của bạn và theo dõi bất kỳ thay đổi nào.
Bạn nên đi khám nếu tàn nhang của bạn:
- Có đường viền răng cưa
- Không đối xứng
- Cảm giác đau nhức
- Có đường kính hơn 6mm
- Nổi gờ lên bề mặt
- Có các mảng tối hoặc nhiều màu khác nhau
- Bắt đầu phát triển hoặc thay đổi kích thước hoặc màu sắc
Các phương pháp điều trị tàn nhang
Phương pháp điều trị không kê đơn
Một nghiên cứu đã báo cáo kết quả tốt trong việc làm sáng tàn nhang và sắc tố da bằng các sản phẩm như:
- Axit Alpha Hydroxy (8% nước hoa hồng AHA)
- Axit Trichloroacetic (TCA)
- Phenol
- Axit Peel
Các nghiên cứu trên báo cáo Jessner, đây là một số giải pháp điều trị tiềm năng cho các vết tàn nhang. Luôn kiểm tra để tránh kích ứng da, nếu bạn đang sử dụng phương pháp peel da mặt tại nhà hãy rửa sạch ngay lập tức nếu da bắt đầu bỏng và không để lâu hơn hướng dẫn.
Các biện pháp khắc phục tàn nhang tại nhà
Một số người nhận thấy rằng một số sản phẩm tự nhiên nhất định có thể làm sáng tàn nhang, mặc dù những phương pháp này chưa được khoa học chứng minh.
- Chanh: Thấm một lượng nhỏ nước cốt chanh vào bông gòn và lau khắp da. Vitamin C trong nước chanh có thể giúp làm mờ các vết thâm, mặc dù nồng độ không đủ cao để tạo ra sự khác biệt đáng kể.
- Mật ong: Thoa một lớp mỏng mật ong lên da. Để nó trong 5 đến 10 phút, sau đó rửa sạch bằng nước ấm. Mật ong có đặc tính chống oxy hóa , có thể giúp làm mờ tàn nhang theo thời gian.
- Nha đam: Nha đam có chứa Axit Salicylic và Aloin, nó có thể giúp làm mờ tàn nhang. Sử dụng lô hội từ lá và thoa lên da.
Sử dụng các sản phẩm tự nhiên này trên da không có khả năng gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào, nhưng tốt nhất bạn nên thử nghiệm trên một vùng da nhỏ trước. Nếu gây kích ứng da, hãy ngừng sử dụng.
Liệu pháp Laser
Tiến sĩ Glaser đề xuất liệu pháp laser để làm sáng hoặc loại bỏ tàn nhang. “Phương pháp laser giúp tái tạo bề mặt da có thể sử dụng không chỉ trên mặt, mà còn trên ngực, hoặc trên vai mọi nơi mà chúng ta tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Phương pháp này hoạt động theo cơ chế sử dụng ánh sáng tia laser tác động chọn lọc đến các hắc tố melanin trong da, phân hủy thành các hạt li ti và được đào thải ra ngoài qua cơ chế tự nhiên của cơ thể; đồng thời kích thích tạo tế bào da mới, làm mờ vết tàn nhang."
Tàn nhang là những dấu vết vô hại trên da do di truyền và tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Để tránh hoặc hạn chế tàn nhang bạn cần phải chăm sóc da thật kỹ trước khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nếu mọi người có bất kỳ lo lắng nào về bất kỳ dấu hiệu mới hoặc thay đổi nào trên da của mình, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu hoặc người có chuyên môn để kiểm tra da xem có bất kỳ điều gì bất thường hay không bạn nhé.